Het prikkelbare darm syndroom is iets wat naar schatting tussen de 15% en de 20% van de Nederlandse vrouwen en 5-20% van de Nederlandse mannen heeft (1). Althans, al deze mensen krijgen het label van dit ‘syndroom’ opgeplakt door hun arts.
Is het echt een syndroom? Zo ja, wat behelst dit syndroom dan precies?
Bij het prikkelbare darm syndroom (PDS of IBS – in het Engels) heeft iemand last van vaak vervelende, maar ook vage buikklachten.
Over welke klachten hebben we het zoal bij het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)?
- Opgeblazen buik / gasvorming / winderigheid
- Buikpijn/ buikkrampen
- Diarree / dunne ontlasting
- Obstipatie
- Wisselende ontlasting: de ene keer diarree / dunne ontlasting en de andere keer juist obstipatie / keutels die er met moeite uit komen
Is er iets aan PDS te doen? Of moet je ermee ‘leren leven’?
Om hier direct antwoord op te geven: NEE, PDS is geen syndroom, je hebt geen ziekte en JA er is iets aan te doen.
In de meeste gevallen tenminste, want er zijn mensen waarbij nog andere gezondheidsissues spelen en dan komt er meer kijken bij de behandeling van zijn of haar klachten.
Enfin, om terug te komen op verreweg de meeste mensen; daar is dus iets aan te doen.
Waarom krijg je dan toch dat label opgeplakt dat je het Prikkelbare Darm Syndroom hebt?
Dat komt doordat de arts niet weet wat de oorzaak is en hij of zij hier ook niet verder naar zoekt.
Dat is niet altijd onwil overigens, in de meeste gevallen gaat het om het ontbreken van kennis of ervaring binnen deze niche tak van de gezondheidszorg.
Het advies om ‘er maar mee te leren leven’ is geen oplossing en zeker geen fijn vooruitzicht als je nog jong bent (dat is het natuurlijk voor niemand, op welke leeftijd dan ook). Los van additionele diagnoses, zoals ‘het zit in je hoofd – neem eens een goede psycholoog in de arm.’
Waarom ben ik zo stellig in het feit dat PDS niet bestaat?
Allereerst omdat ik mezelf ervan ‘genezen’ heb, maar goed dat is N=1 dus dat is niet zo spannend.
Nog belangrijker: omdat ik dagelijks in mijn praktijk nieuwe cliënten behandel die ‘lijden’ aan hun spastische darm en die na de behandeling geen last meer hebben van de klachten die de prikkelbare darm zo kenmerken.
Oftewel, zij zijn ook ‘genezen’. En deze aantallen lopen ieder jaar op.
Hoe kan dit? En wat zijn dan de oorzaken van PDS?
Een eenzijdig eetpatroon waarbij er relatief weinig vezels wordt gegeten ligt hieraan ten grondslag, maar dat is niet de enige oorzaak van het Prikkelbare Darm Syndroom.
Door deze verlaagde vezelinname, neemt de variëteit aan goede bacteriën in de darm af, doordat een deel van deze bacteriën letterlijk afsterft. Deze jongens hebben de vezels namelijk nodig om op te leven. Je hebt deze goede darmbacteriën wel nodig om een goed werkend immuunsysteem te hebben en te houden.
Is het aantal goede darmbacteriën te laag, dan kun je het zien als het verdedigingsleger dat met halve kracht op het slagveld staat.
Aan de andere kant van het veld staan ‘The Bad Guys’: een leger aan ziekmakende bacteriën, gisten (denk o.a. aan de beruchte Candida gist), schimmels en parasieten.
Deze leven t.a.t. in lage hoeveelheden in de darm, alleen moeten ze niet gaan koloniseren en de hele Dierentuin in de darm gaan leiden.
De kans dat dat gebeurt is groter als je te weinig goede darmbacteriën hebt, omdat ‘The Bad Guys’ dan eerder de dagelijkse battle op het slagveld kunnen winnen en op die manier terrein winnen en zich snel kunnen vermeerderen.
Zeker als ze genoeg voeding krijgen uit wat jij dagelijks in je mond stopt.
Denk bijvoorbeeld aan suikers: dé ideale voedingsbron van gisten en schimmels. Eet je die met regelmaat en eet je daarnaast weinig vezels, dan is het de kat op het spek binden en ‘a matter of time’ voordat de gisten en schimmels de overhand krijgen.
Vezels: de remedie tegen PDS? Of juist het FODMAP dieet?
Wat gebeurt er als je ineens wel meer vezels eet terwijl de status van je goede darmbacteriën belabberd is?
Dan krijgen de bacteriën die er nog wel zitten een opdonder van jewelste.
Er komt immers ineens een tsunami aan vezels voorbij, die ze prikkelt, terwijl ze bezig zijn in die dagelijkse battle met inmiddels een overload aan gisten en schimmels (dit kunnen natuurlijk ook ziekmakende bacteriën of parasieten of andere disbalansen zoals een ontstekingsactiviteit zijn).
Wat krijg je dan: gasvorming en / of winderigheid – je darmbacteriën maken dan meer gassen aan – of ineens een andere soort ontlasting zoals opstopping door al die vezels.
Oké, dan dus het FODMAP dieet?
Ehum nee, want het vermijden van vezels kan dan wel helpen in het wegnemen van je klachten van het Prikkelbare Darm Syndroom; het neemt niet de oorzaak van je klachten weg. Oftewel je plakt een pleister op je wond en je haalt niet de angel eruit.
Sterker nog: doordat je nog minder vezels gaat eten, maak je een deel van de oorzaak van Prikkelbare Darm Syndroom alleen maar erger: je darmbacteriën krijgen het nog zwaarder en nog meer leggen daarbij het loodje. Niet verstandig dus en zeker geen lange termijn oplossing.
Zijn het juist uien en knoflook die voor zoveel gas bij je zorgen? Wees dan extra beducht op een overmaat aan gisten, zoals Candida, omdat die juist niet goed tegen knoflook en uien kunnen. Er zitten namelijk stoffen in die deze gisten aanvallen en ook dat zorgt voor een reactie, zoals een opgeblazen buik.
Food For Thought
Hhmm dit zet aan het denken, nietwaar? Als je het Prikkelbare Darm Syndroom hebt, of als je je herkent in de klachten die bij PDS horen, zou je dan niet willen weten wat bij jou de oorzaak van je klachten is? Gezondheid is immers maatwerk, er is geen One Size Fits All.
Om die reden zet ik altijd laboratoriumonderzoek in, zodat we feiten hebben en de oorzaak echt in kaart hebben (en niet een verdenking aan de hand van de klachten, want veel klachten kunnen uit meerdere hoeken komen).
Dit is ook de manier waarop ik mijn spastische darm de das om heb gedaan: laboratoriumonderzoeken voor de oorzaken van m’n buikklachten en een behandelplan op maat om deze oorzaken gericht aan te pakken.
Groetjes,
Denise
P.S. Ga je Buik Met een Eigen Leven meteen te lijf met de 10 tips uit mijn e-book Gutfeeling.
1. NHG-standaard Standaard M71 – Prikkelbare darm
